İrfan Osman Hatipoğlu

Sürdürülebilir tarımsal üretim açısından bakarsak, üretim çöküyor. Bu çöküş bir sanayi kenti olmak kadar bir tarım kenti olan Denizli’yi ne kadar etkiliyor.

Bu sorunun yanıtı arayışına buğday üzerinden gidersek tablo iç açıcı değil.

Ülkemizde buğday üretimi, bir önceki yıla göre 2024 yılında yaklaşık yüzde 7.5 düzeyinde azaldı. Denizli’de ise bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 40 üretim azalması var.

Bu azalmanın iki ana nedeni var. Birincisi üretim girdilerinin çok yüksek olması ve ürünün (buğdayın) değerinde satılmaması. Yüksek maliyetle üretilen ürünü değerinde satamayan çiftçi hızla üretimden çıkıyor, diğer bir yıllık bitkilere yöneliyor.

Diğer nedense, iklim koşulları. İklim değişikliğinin getirdiği, yeterli yağış alınmaması. Kuraklık. Çünkü buğday üretimi, ağırlıklı olarak sonbahar ve kış aylarındaki yağışa bağlıdır. Yeterli yağış alınmadığı için birim alandan alınan verim çok düşüyor.

Denizli’de durum nasıl?

Denizli’de buğday üretimi, bitkisel üretim içinde önemli yer tutar. 2021 yılında 64 bin hektar alanda üretim yapıldı, 97 bin ton ürün alındı. 2023 yılında 70 bin hektar alanda üretim yapıldı, 292 bin ton ürün alındı. Birim alandan verim miktarına bakarsak, 2021 yılında dekardan 151 kğ alınırken, 2023 yılında 416 kğ verim alındı. 2024 yılında ekili alanda düşüş olmamasına karşın birim alandan alınan verim yarıya yakın azalmıştır. Toplam üretimde, miktar olarak yüzde 40 azaldı.

Doğaya bağlı üretim yapıyoruz. Buğday üretimini baktığımızda azalmanın nedeninin yeterli yağış alınmaması olarak öne çıkıyor.

Kuraklık, toplamda tüm tarımsal üretimi olumsuz etkiliyor. 2025 yılında da tarımsal ürün miktarında dramatik düşüşler yaşanacak. Çünkü Denizli 2024 yılı sonbahar ayları son 25 yılın, 2025 yılı kış ayları da son 24 yılın en kurak dönemini geçirdi. Kısacası yeterli suyumuz yok.

Su yoksa tarımsal üretim yapılamıyor. Bu nedenle var olan suyumuzu verimli kullanalım. Yoksa Denizli’de tarımsal üretim çökecek. Bilginiz olsun.